Ürünlerin Soğukta Muhafazası ve Nemlendirmenin Önemi
Meyve ve sebzeler, hasatlarından sonra da yaşamlarını sürdürürler, solunumları devam eder. Bunun sonucunda niteliklerini kaybederek bozulurlar. Bu bozulmayı önlemek ve kaliteyi korumak için her ürüne özgü soğuk hava depo koşullarında belli bir süre korunabilmeleri mümkündür. Ancak istenilen düzeyde bir sonuç almak için mutlaka göz önünde bulundurulması gereken bazı faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz.
1- Ürün cins ve nitelikleri soğukta depolamaya uygun olmalı
2- Amaca uygun hasat ve taşıma yapılmalı
3- Ön soğutma yeri ve yöntemi tesbit edilmeli
4- Soğuk hava deposunda depolama uygun koşullarda olmalı (sıcaklık, nem, hava hızı, homojen dağılım, istifleme şekli)
Meyve ve sebzeler hasatlarından sonraki soğuk depolamalarında, depo sıcaklığı uzun sürede düşürülürse, kaliteyi olumsuz yönde etkiler ve muhafaza süresi azalır. Bu nedenle meyve ve sebzelerin soğukta depolanmasında önsoğutma kullanılması çok önemlidir. Özellikle çok çabuk bozulan çilek, vişne, kiraz, şeftali, kayısı, domates, salatalık, kabak gibi bir çok meyve ve sebze önsoğutma işleminden muhakkak geçirilmelidir ve bu işlem genelde meyve ve sebzelerin hasatlarından sonra tüketim yerlerine taşımadan önce yapılmalıdır. Elma gibi uzun süre depolanan meyvelerin ise depolandıkları yerlerde önsoğutmaları yapılabilir.
Soğuk Depolarda Karşılaşılan Sorunlar
Soğuk hava depolarının verimli olarak çalışabilmesi için aşağıda belirtilen koşulların yerine getirilmiş olması gereklidir.
1- Uygun Proje
2- Doğru İmalat
3- Doğru Montaj
4- Doğru İşletme
Projelendirme hatalarının olmadığı, soğutma yükü analizlerinin iyi yapıldığı kompresör kondansör ve soğutucu yüzeylerinin boru çaplarının vantilatör debi ve hızlarının iyi seçildiği ve otomasyon sistemlerinin isabetli yapıldığı sistemlerde önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlandığı kesindir. Teknoloji’nin gelişmesi ile yukardaki husuların en iyi şekilde yapılmasına karşılık soğuk hava depolarında halen kontrollü olarak yapılmayan nemlendirme sorunu ciddi ürün ve kalite kayıplarına yol açmaktadır.
1- Ağırlık kaybı hızlanır.(Kısa sürede daha çok fire verir)
2- Ürün ömrü azalır.
3- Ürün tazeliğini ve kalitesini kaybeder.
Yukarıdaki tablodan anlaşilabileceği gibi 100 ton elmanın % 75 nem oranına sahip bir depoda 120 gün depolanması sonucunda 92 ton tazeliğini yitirmiş kalitesiz elma elde edilir. Elma depolamasında en ideal koşul %95 civarındaki nem oranı ve 0ºC civarı sıcaklıkdır.
Son yıllarda soğuk depo yatırımcılarının nemlendirme sorununa cözüm bulmak için yoğun çaba ve arayış içinde oldukları gözlenmektedir. Soğuk hava depolarının (-) eksi değerlere düşebilen ortamlarında nemlendirme son derece hassas bir şekilde tasarlanıp uygulanması gerekir.
Üreticinin yoğun emek ve para harcayarak ürettikleri ürünleri en verimi bir şekilde değerlendirmeleri gereklidir. Özellikle ülkemizin önemli bir ihracat ürünü olan elma’nın asgari fire ve kalitelesini koruyarak soğuk depolardan geri alınmaları üreticilerin daha yüksek gelir ve daha kalıcı pazarlar elde etmelerini sağlayacaktır.
Tüm Haberlere Dön